Toekomst-bestendig ondernemen, ondanks de netcongestie?

Als ondernemer richt je je vooral op je primaire proces en op het halen van je doelstellingen. Daarbij ben je sterk afhankelijk van factoren die niet altijd even voorspelbaar zijn: beschikbaarheid van personeel, aanvoer van grondstoffen, bereikbaarheid, automatisering… Alleen bij de nutsvoorzieningen, zoals elektriciteit en water, ligt dat anders. Je gaat ervan uit dat die er gewoon zijn – op elk moment van de dag.

Blik op de toekomst

Maar wat als je je bedrijf wilt laten groeien? Is er dan nog steeds voldoende elektriciteit beschikbaar voor je bedrijfsprocessen? En wat als je plannen hebt om je bedrijf te verduurzamen, bijvoorbeeld door je wagenpark te elektrificeren? Je stroomverbruik zal dan flink omhoog gaan. Misschien ben je van plan om zonnepanelen te installeren? Dan ga je zonne-energie aan het elektriciteitsnet leveren. Maar het probleem in Nederland is dat het elektriciteitsnet die extra vraag en dat extra aanbod misschien niet aankan. We kampen met netcongestie – het net is ‘vol’. Met als gevolg dat je als bedrijf helemaal niet kunt uitbreiden, en verduurzamen lukt dan ook niet. In het gunstigste geval kom je bij het netbedrijf op een wachtlijst te staan. Had je daar al eens aan gedacht?

Zoeken naar oplossingen

Als oplossing voor het netcongestieprobleem wordt vaak gedacht aan het verzwaren van het elektriciteitsnet. Dit kan bijvoorbeeld door dikkere kabels te gebruiken en meer transformatoren te plaatsen. Alleen gaat dat niet zomaar. De doorlooptijden zijn lang, en technisch geschoold personeel is schaars. We zullen dan ook op zoek moeten gaan naar ándere oplossingen.

Tips om energieverbruik te beperken

De eerste vraag die we hier willen stellen, is: wat kun je als ondernemer zélf doen om je energieverbruik te beperken en efficiënter te maken? Zodat het netcongestieprobleem geen nadelige invloed heeft op je bedrijfsprocessen, en je dus steeds verzekerd bent van elektriciteit? We geven je hier een handvol tips:

Voer regelmatig energie-audits uit om de energie-efficiëntie van je bedrijf in kaart te brengen en kansen voor optimalisatie op te sporen.
Implementeer systemen om je energieverbruik real-time te monitoren en te beheren.
Zet slimme thermostaten en regelsystemen in voor verwarming, ventilatie en airconditioning.
Stap over op energiezuinige LED-verlichting.
Stimuleer je medewerkers om zich energiebewust te gedragen. Vaak gaat dit om heel simpele dingen: steeds de deur achter je sluiten zodat er geen warmte verloren gaat en niet-essentiële apparatuur uitschakelen wanneer deze niet in gebruik is.
Pas je productieplanning aan op basis van de beschikbaarheid van elektriciteit via het net. Zo zorg je ervoor dat je het energieverbruik gelijkmatig(er) verdeelt over de dag. Een voorbeeld: 's nachts wordt er binnen het bedrijf minder stroom verbruikt, waardoor het gunstig is om juist dan robots te laten werken en om elektrische auto’s ‘slim’ op te laden.
Installeer zonnepanelen om zelf energie op te wekken, en sla die energie op in een batterij. Tijdens de piekuren in je bedrijf kan deze batterij de opgeslagen energie afgeven. Zo ben je op twee manieren minder afhankelijk van het elektriciteitsnet: je wekt energie op voor eigen gebruik én je hebt geen last van de beperkte teruglevercapaciteit op het net.

Een nieuwe transitie

Het opwekken van energie via bijvoorbeeld zonnepanelen heeft uiteraard alles te maken met de energietransitie: de verschuiving van fossiele naar duurzame energiebronnen. Maar er is nóg een transitie die we hier willen noemen. Een nieuwe transitie, die bij uitstek geschikt is om de netcongestieproblematiek het hoofd te bieden. En dat is de transitie naar meer samenwerking tussen bedrijven op een bedrijventerrein.

Smart Energy Hub, dé collectieve oplossing

Waar draait die samenwerking dan om? Het antwoord is simpel: stroom met elkaar delen. Of liever: stroom met elkaar dúrven te delen. Stel, op een bedrijventerrein staat een bedrijfsgebouw met een groot dak dat volledig bezet is met zonnepanelen. De opgewekte zonne-energie kan niet of nauwelijks worden teruggeleverd aan het net. Maar die energie is wél bruikbaar voor andere bedrijven op het terrein. De vraag is dan: hoe kun je de elektriciteit onderling uitwisselen? Dat kan door de handen ineen te slaan en collectief te kiezen voor een gebiedsgerichte energieaanpak, die ondersteund kan worden door een Smart Energy Hub. Dit is een lokaal energiemanagementsysteem om de opwekking, het gebruik en de opslag van energie slim aan elkaar te koppelen. Een mooie manier om de afhankelijkheid van de gereguleerde energielevering te verkleinen – én een uitgelezen kans om de ‘banden met de buren’ aan te halen.

Koppelkansen

De Smart Energy Hub biedt ongekende ‘koppelkansen’ voor de bedrijven op het bedrijventerrein. Denk alleen al aan het gebruik van elkaars energie. Zo kun je de restwarmte van je buren benutten om je eigen kantoor te verwarmen, waardoor je uiteindelijk afscheid kunt nemen van je cv-ketel. Opgewekte zonne-energie die niet direct te gebruiken is, kun je centraal opslaan in een batterij voor later gebruik. En als je op het terrein een gezamenlijk laadplein aanlegt, houd je zelf ruimte over – voor groei van je activiteiten, of bijvoorbeeld voor vergroening en waterbuffering. Een groene omgeving vergroot de leefbaarheid en maakt je bedrijf aantrekkelijker voor nieuw personeel. En als je dankzij jouw vergroening de ‘loze’ bermen kunt transformeren naar fietspaden, neemt je bereikbaarheid toe. Zo krijg je meer grip op de factoren waar je normaal gesproken sterk afhankelijk van bent.

Koppelkansen in de praktijk: Business Centre Treeport

Een mooi voorbeeld van een bedrijventerrein waar alle verduurzamingsaspecten samenkomen, is Business Centre Treeport (BCT). Dit terrein in het uiterste zuiden van Noord-Brabant richt zich volledig op de boomteeltsector. Van de zonne- en windenergie die hier wordt opgewekt, is maar liefst 80 procent beschikbaar voor gebieden buiten het terrein. Een Smart Energy Hub koppelt opwekking, gebruik en opslag van energie slim aan elkaar. Het energiesysteem is volledig voorbereid op elektrificatie én op de inzet van duurzame brandstoffen zoals waterstof. Maar er speelt hier zoveel meer. Het rijke groen komt de aantrekkingskracht van het gebied en de biodiversiteit ten goede. Al het hemelwater wordt gebufferd, en er zijn ‘stroompaden’ aangelegd voor overtollig water. Ook is er aandacht voor circulariteit – denk aan het verwerken van snoei-afval in gevelplaten. Kortom, de individuele ondernemers die zich hier vestigen, zijn meteen onderdeel van een bijzondere visie op collectieve verduurzaming.

Slim energie inkopen

Om de continuïteit van de energielevering te waarborgen, is het belangrijk dat de Smart Energy Hub op het bedrijventerrein wel verbonden blijft met het elektriciteitsnetwerk. Via deze ‘link’ kan het energiemanagementsysteem slim energie inkopen. Het houdt de energieprijs in de gaten en laadt alleen op de goedkoopste momenten energie bij vanuit het net. Zo wordt de flexibiliteit binnen het afgesloten energiecontract optimaal benut.